Bel Ağrısı Tedavisi ve Nedenleri;

Bel ağrısı, dünyada baş ağrısından sonra en sık görülen ağrı tipi olarak kişinin iş ve sosyal yaşamını altüst ettiği kadar önemli sağlık sorunlarına işaret etmesi bakımından da önemsenmelidir. Memorial Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü uzmanları bel ağrısı nedenleri ve tedavisi konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi verdi.

Bel Ağrısı Nedir?

Beliniz mi ağrıyor? Ağrı dinlenince geçiyor mu? Yoksa en küçük bir hareketle şiddetleniyor ve beliniz kilitleniyor mu? Bel ağrısı denilince akla öncelikle “Bel Fıtığı” gelse de; dünyada baş ağrısından sonra ikinci sıklıkta görülen bu ağrılar başka nedenlerden de kaynaklanabiliyor.

Bel ağrısını,  bel zorlanması ve duruş bozuklukları; bel kaslarına, bağlarına ve eklemlerine hasar vererek ağrıya yol açar şeklinde açıklayabiliriz.Bel ağrılarının fiziksel aktivite ile şiddetlendiği, istirahatle hafiflediği ise en çok görülen belirtilerden birkaçı sayılır. Bel ağrısının şiddeti, öne eğilme, uzun süre ayakta durma, yürüme gibi günlük aktivitelerle artabilir. Bel ağrısı nüfusun %75-85’ini yaşamlarının herhangi bir döneminde etkileyen en önemli bir sağlık sorunlarından biridir.

Bel Ağrısı Nedenleri

Bel ağrısının pek çok nedeni olabilir. Tüberküloz, brusella gibi hastalıkları, kemik erimesi (osteoporoz ); kireçlenme, başka bir yerden yayılmış ya da omurganın kendisinden kaynaklanan kanserler bel arısına neden olan önemli hastalıkların başında gelir. Bel ağrısına nedenlerinden biri de mide, karaciğer, böbrek gibi organ rahatsızlıklarının bel bölgesine yayılmasıdır. Bazı bel ağrılarının nedenleri de psikolojik olup kapsamlı şekilde araştırılmalıdır.

Bel Ağrısı Kimlerde Olur?

En çok 35-45 yaşları arasında görülen bel ağrısı kadın ve erkekte eşit oranda ortaya çıkar. 60 yaşın üzerinde kadınlarda bel ağrısı görülme sıklığı artmaktadır. Aşırı kilo alımı, gebelik, uzun süre ayakta durmayı gerektiren durumlar, uzun süre yüksek topuklu ayakkabı giyimi ve her iki bacakta uzunluk farkı, bel ağrısı nedenleri olarak sayılabilir. Bel ağrısına neden olan meslekler de ise karşımıza uzun yol sürücüleri, titreşimli toprak burgu makinesi kullananlar, aşırı ağır yük kaldıranlar, uzun süre tabure ve sandalyede oturmayı gerektiren meslek grubu çalışanları çıkar.

Bel ağrısının nedeninin tespit edilmesi gerekir. Tipik bel ağrısının nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;

• Doğumsal anomaliler
• Travmatik nedenler ( omurga kırıkları ya da kayması)
• Bel zorlanması, postür bozuklukları, bel fıtığı
• Bel omurgasının kireçlenmesine bağlı bel ağrıları
• Tüberküloz, brusella gibi hastalıkların bel omurgasını tutması
• Osteoporoz, kemik yumuşaması
• Kanserler ( başka bir yerden yayılmış ya da omurganın kendisinden kaynaklanan)
• Mide, karaciğer, böbrek gibi organ rahatsızlıklarının bel bölgesine yayılmasına bağlı bel ağrısı
• Psikojenik bel ağrısı
• Başarısız bel cerrahisi (başarısız bel ameliyatları sonrası oluşan ve uzun süre devam eden şiddetli bel veya bacak ağrısı)
  

  Bel Ağrısı ve Bel Fıtığı

  Her bel ağrısı bel fıtığı olarak yorumlansa da bu yanlış bir kanıdır. Bel ağrılarının yalnızca % 5’i bel fıtığı kaynaklıdır. Bel fıtığında hissedilen ağrı yavaş yavaş gelişen, yaygın, batıcı, hareketle artan, istirahatle azalan, belde ve etkilenen sinir kökünün anatomik dağılımına uygun olarak bacağa yayılan bir ağrı olarak tanımlanabilir.  Bel fıtığında ağrı, öne eğilme veya arkaya dönme gibi ters bir hareket sonrası ani olarak başlayabilir; en küçük bir hareketle şiddetlenip, kilitlenme veya bel tutulmasına yol açar;  oturmakla, ayakta durmakla, öksürmekle, ıkınmakla, araba kullanmakla artar. Bazen bel fıtığı, bel ağrısı ile değil, basılan sinir köküne bağlı olarak topuk ağrısı, bacakta uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük gibi şikâyetler ile belirgin hale gelir.

  Bel Ağrısı Nasıl Geçer?

  Bel ağrısı nasıl geçer sorusu toplumuzda sıkça merak edilen konuların başında geliyor. Bel ağrılarının nasıl geçeceğinimerak eden birinin öncelikle yapması gereken bel sağlığını korumak için neler yapması gerektiğidir. Rutinleşen bel ağrılarınız için ise mutlaka uzman bir doktora başvurmalısınız.

  Bel sağlığının korunması için gün içinde uyulması için gereken kurallar ve egzersizler önemlidir. İşte onlardan bazıları;

  • Bakılan kişi, cisim ve objeye vücut cephesi tam olarak dönülmelidir. Baş, boyun ve gövde aynı düzlem üstünde olacak şekilde bakılmalıdır.
  • Uzun süre aynı pozisyonda kalınmamalıdır. Oturma ve ayakta kalma süresinin 45 dakikayı geçmemesine özen gösterilmelidir. 45 dakika ayakta kalındıysa 5 dakika kadar oturulmalı, 45 dakika oturulmuşsa 5 dakika kadar ayakta kalınmalıdır.
  • Oturulduğunda bel kavisini destekleyen bir yastık kullanmak alışkanlık haline getirilmelidir.
  • Yerle olan işlerde, yere eğilerek değil çömelerek işlerin yapılmasına özen gösterilmelidir.
  • Yatmak için yaylı ortopedik yatak kullanılmalıdır.
  • Yatarken önce yatağın kenarına gelip oturulmalıdır. Kollardan destek alarak önce yan yatılmalı, sonra sırt üstü dönülmelidir. Yataktan kalkmak istenildiğinde, önce yan yatıp kollardan destek alınmalı ve oturulmalı sonra ayağa kalkılmalıdır.
  • Yan pozisyonda öne doğru bükülerek bacaklar karına doğru çekip yatmak sağlık bakımından en uygun pozisyondur.
  • Bel bölgesi terli kalmaktan, yel ve rüzgardan korunmalıdır. Klima veya hava akımının direk olarak gelmemesi için önlem alınmalıdır.

  Bel Ağrısı Tedavisi

  Bel ağrısı tedavisi, bel ağrısının nedenine, şiddetine, kişinin yaşına ve pek çok özelliğine göre farklı şekilde yapılabilir. Bel ağrısının tedavisinde uzman kontrolünde basit ağrı kesici ilaçlar, kas gevşeticiler kullanılabilir. Yine tam donanımlı bir sağlık kuruluşunda fizik tedavi seçenekleri denenebilir. Bunun yanı sıra ağrı bantları, masaj, lokal enjeksiyonlar ve egzersiz de bel ağrısı tedavisinde etkilidir.

  Bel Ameliyatı

  Eğer bel ağrınız bel fıtığı kaynaklı ise uzman doktor yönlendirmesi ile ameliyat olabilirsiniz. Bel fıtığı ameliyatlarındaki amaç fıtıklaşan diskin temizlenmesi ve sinir üzerindeki basıyı kaldırmaktır. Açık diskektomi, mikrodiskektomi ve endoskopik bel fıtığı ameliyatı olmak üzere 3 ayrı çeşidi olan bel ameliyatlarının detaylarını bu yazıdan okuyabilirsiniz.

• Hamilelikte Bel AğrısıHamilelikte bel ağrısı hamilelilerin en çok şikayet ettiği konulardan biri. Hamilelikte ağrının nedeni hamileliğe bağlı olarak ağırlık merkezi değiştiği için omurgaya baskının artmasıdır. Hamilelikte bel ağrısından korunmak için kadınların kilo almamaları çok önemlidir.  Bu nedenle hamilelik sürecinde yürüyüş, yüzme, pilates gibi egzersizlere çok önem verilmelidir.

  Hamilelikte bel ağrısını etkileyen bir diğer faktör ise yüksek topuklu ve çok düz ayakkabılar giymektir. Bu nedenle kadınların alçak topuklu ayakkabı tercih etmeleri çok önemlidir. Bele yeterli desteği verebilmek için mutlaka belin arkasını destekleyen yastıklar kullanılmalı. Hamileler bel ağrısı sırasında doktor kontrolünde tedavi edici jeller kullanılabilir.

  Hamilelik sırasında geçmeyen bel ağrılarında mutlaka uzman bir fizik tedavi uzmanı ile görüşülmeli ve doğru tedavi uygulanmalıdır.  Hamile kadınların bel ağrısı ile birlikte dikkat etmeleri gereken nokta bel ağrısının yanı sıra karında sertleşme, aşağı doğru baskı hissi olmasıdır. Bu durumda mutlaka uzman bir doktora danışılmalıdır. Eğer uzun süre geçmeyen bel ağrınız varsa böbreklerinizden de şüphelenilebilir.

   Bel Ağrısı Egzersizleri

  Bel ağrısı için egzersiz yapmak ağrıyı azaltmanın en sağlıklı yollarından biri.  Uzman kontrolünde rutin şekilde yapılan bel ağrısı egzersizleri bel ağrılarını hafifletip, yeni ağrıların oluşmasını engeller. Bel ağrısı için egzersizler konusundaki videomuzda nasıl egzersiz yapmanız gerektiğini öğrenebilirsiniz.

  Bel Ağrısı İçin Egzersiz Programı

  Bel ağrısı egzersizleri yaparak, bel ağrılarınızı hafifletebilirsiniz.

  1.Normal pozisyonda sırt üzeri yatın.

  2.Başınızı öne kaldırıp her iki ayağınızı kendinize doğru çekerek 5’e kadar sayın.

  3.Gevşeyerek normal pozisyonda sırt üzeri yatın.

  4.Başınızı öne kaldırıp her iki ayağınızı size kendinize doğru çekerek 5’e kadar sayın.

  5.Gevşeyerek normal pozisyonda sırt üzeri yatın.

  Bel Ağrısı İçin Alternatif Egzersizler

  1.Omuzlarınız ve topuklarınızdan destek alarak belinizi 4- cm olacak şekilde yukarı kaldırıp 5’e kadar sayınız.

  2.Gevşeyerek normal pozisyonda sırt üzeri yatın.

  Her iki programı da günde 2 kez 10’ar kez uygulayın.