2021 Nobel Barış Ödülü’ne gazetNobel Barış Ödülü Maria Ressa ve Dmitry Muratov’a Verildieciler Maria Ressa ve Dmitry Muratov’a verildi.
2021 Nobel Barış ödülünü, Filipinler ve Rusya’da ifade özgürlüğü için mücadele eden Filipinli Rappler haber sitesinin Genel Yayın Yönetmeni Maria Ressa ve Rus Novaya Gazeta’nın Genel Yayın Yönetmeni Dmitry Muratov’a verildi.
MARIA RESSA
1963 yılında Manila’da doğdu. Bir yaşındayken babasını kaybetti, on yaşındayken ailesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne taşındı. Princeton Üniversitesi’nde moleküler biyoloji ve tiyatro alanlarında lisans, İngiliz Dili alanında yüksek lisans derecesi aldı. 1986’da, diktatör Ferdinand Marcos’un devrilmesinin ardından Filipinler’e döndü ve Diliman Üniversitesi’nde politik tiyatro alanında çalışmalar yaptı.
1987’de devlet televizyonunda gazeteciliğe başladı; kısa bir süre sonra, bağımsız bir yapım şirketinin kuruluşunda yer aldı. 18 yıl boyunca, CNN için araştırmacı muhabir olarak çalıştı ve özellikle Güneydoğu Asya’daki terör olaylarıyla ilgili haberler hazırladı. Manila ve Jakarta’da CNN haber bürosu şefi olarak çalıştı. Filipinler’in önde gelen gazetecilerinden biri olarak dezenformasyona, yalan haberlere ve özgür basını susturmaya çalışanlara karşı verdiği mücadeleyle, ülke dışında da tanındı.
2012’de, üç kadın gazeteciyle birlikte, ülkenin yalnızca dijital mecrada yayın yapan en büyük haber sitesi olan, bünyesinde yaklaşık 100 gazetecinin çalıştığı Rappler’ı kurdu. 2015’te, cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sırasında söyleşi yaptığı Rodrigo Duterte’ye, 1980’lerde, Davao şehrinin belediye başkanıyken üç kişiyi öldürdüğünü itiraf ettirdi. Rappler’daki çalışma arkadaşlarıyla, Duterte’nin ‘uyuşturucuya karşı mücadele’sindeki yargısız infazları ve insan hakları ihlallerini ortaya çıkardı; 2016’da cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından faaliyete geçen ‘trol ordusu’nu araştırırken iktidarın baskılarıyla karşılaştı.
Vergi kaçırma, medyada yabancı mülkiyet kurallarını ihlal etmek gibi iddialarla, hakkında 10 kez tutuklama kararı çıkarıldı ve hapis istemiyle yargılandı. İlk sekiz tutuklamadan kefaletle serbest bırakıldı. 2019 yılının Şubat ayında ‘siber iftira’ suçundan tutuklanması, uluslararası kamuoyunca siyasi bir karar olarak değerlendirildi. Son olarak, geçen Ağustos ayında, Duterte hakkında yaptığı haberler nedeniyle açılan dava mahkeme tarafından reddedildi. Hakkındaki çeşitli davalar hâlen devim ediyor. Ülkenin önde gelen gazetecilerinden biri olarak, dezenformasyona, yalan haberlere ve bağımsız medyanın susturulması çabalarına karşı verdiği mücadele de uluslararası alanda ses getirdi.
El Kaide’nin Güneydoğu Asya’daki terör faaliyetlerinin konu alan iki kitap yazdı. Princeton ve Filipin üniversitelerinde Güneydoğu Asya’da siyaset ve medya, radyo-televizyon yayıncılığı dersleri verdi. 2018’de Time dergisinin Yılın İnsanı seçtiği, sahte haberlere karşı mücadele eden gazeteciler arasında yer aldı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü tarafından kurulan Bilgi ve Demokrasi Komisyonu’nun önde gelen isimlerinden biri oldu. Pek çok uluslararası ödül aldı.
Zorlu siyasi koşullar ve yüksek kişisel riskler altında yılmadan basın özgürlüğünü savunuyor, hazırladığı haberler nedeniyle birçok tehdit almasına rağmen iktidarın hukuk dışı uygulamalarını ve uyuşturucuya karşı mücadelede yapılan hak ihlallerini ısrarla gündeme getiriyor. Gerçek bir ‘araştırmacı gazeteci’ olarak çalışmalarını titizlikle sürdürüyor.
DMİTRY MURATOV
Dmitry Andreyevich Muratov, Rus gazeteci Novaya Gazeta’nın genel yayın yönetmenidir. 1995 ve 2017 yılları arasında gazetenin editörlüğünü yaptı. Novaya Gazeta, Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından “bugün Rusya’da ulusal etkiye sahip tek gerçek eleştirel gazete” olarak adlandırılıyor.
