YAŞANMIŞ GERÇEK BİR AŞK ÖYKÜSÜ, “HAKKI İLE DESPİNA’NIN AŞK HİKAYESİ”
Mübadeleden hemen önce Niğde Merkeze bağlı “TENEY” (yeni adı Yeşilburç) isimli köyde 320 hane Türkçe konuşan Rumlar yaşamaktaydı. Niğde şehir merkezine 5 km uzaklıkta olan bu köyde şimdiki gibi yemyeşil elma bahçeleri ve suları bol olduğu için de 11 tane su değirmeni vardı. Teney köyüne 3 km uzaklıkta olan ve hem Rumların ve hem de Müslümanların birlikte yaşadıkları 50-60 hanelik “SAZALCA” (yeni adı Taşlıca) isimli komşu bir köy vardı. Bu köyde Hakkı isimli bir yiğit, genç bir Türk delikanlı yaşıyordu. Hakkı, Teney köyündeki 11 su değirmeninden birini işlettiği için her gün Sazalca’dan Teney köyüne işine gidiyordu.
Hakkı her gün değirmene gidip gelirken Teney (Yeşilburç) köyünde gördüğü Despina adlı bir Rum kızına aşık olur ve birbirlerini çok severler. Fakat din ayrılığı iki aşık için büyük bir sorun olur ve Hakkı ile Despina kaçmaya karar verirler. Bu durumu duyan Rum gençleri Hakkı’ yı dövmek için plân yaparlar. Hakkı’nın yanında çalışan Rum genci bu planı duyar ve Hakkı’yı haberdar etmek ister, ama haber vermekte geç kalır. Tam bu sırada 5 – 6 Rum genci değirmenden içeri girer ve Hakkı’ yı dövmeye başlarlar. Hakkı bir yolunu bularak Rum gençlerinden kurtulur ve değirmenden kaçarak Despina’ nın yanına gider. Hakkı Despina’yı da alarak Niğde’nin Bor İlçesindeki (14 km) halasının evinde saklanırlar.
O devirde Rumlar İstanbul’daki Padişah Sarayında ve Niğde meclisinde sözleri geçen bir topluluktur. Rumlar bu olay nedeniyle Hakkı’ ya çok kızmış, onun yakalanması ve cezalandırılması için var güçlerini ortaya koymuşlardı. Sonuçta iki aşık saklandıkları yerde yakalanır ve Hakkı hapse atılır. Zamanın güçlü ağaları Hakkı’yı hapisten kurtarır ve aşıklar tekrar gizli gizli buluşmaya başlarlar. Hakkı’nın arkadaşları bu işe çare bulmak için Adana’ya giderek hükümet adamları ve zamanın Kadısı ile görüşüp onları ikna ederler. Hakkı bu görüşmelerden cesaret alarak Despina’ yı bu defa Adana’ya kaçırır ve orada nikahları kıyılır. Rumlar bu olaya çok kızarlar ama artık yapacakları bir şey kalmamıştır. Nikahtan sonra Despina müslüman olur ve Halime ismini alır.
Bu hikaye üzerine “Sazalcadan Çıktım (Halime) Ben De Gelirim Amman” isimli türkü bestelenmiş ve bu türkü bir çok ünlü türkücü tarafından yorumlanmıştır. Türküyü yorumlayan ünlü türkücüler arasında Nurettin Bayhan, Nurettin Çamlıdağ, Ali Ercan, Emel Taşçıoğlu ve Nursaç Doğanışık yer alıyor.
Aşağıya bestelenen bu türkünün sözlerini ve Emel Taşçıoğlu’nun yorumu ile türkünün videosunu koydum.
EMEL TAŞÇIOĞLU – Sazalca’dan Çıktım VİDEOSU –
TÜRKÜ SÖZLERİ
Sazalca’dan çıktım ben
De gelirim amman
Mapus olacağımı da ben
De bilirim amman
İflah olmaz ben bu
Dertten ölürüm amman
Uzat ellerine de kınalar yakayım amman
Sen sallan da ben boyuna bakayım amman
Ak gerdana liraları takayım amman
Halime kız çay aşağı geliyor amman
Kaşıynan gözleri gel gel ediyor amman
Hovardalar ardı sıra geliyor amman
Uğramaz yanıma da
Tövbeler olsun amman
Olsun da badeler olsun
Annen de kaynanam olsun
Halime’nin çayda buldum izini amman
Duman sandım şalvarının tozunu amman
Açtım yaşmağını
Öptüm yüzünü amman
Uzat ellerine de kınalar yakayım amman
Sen sallan da ben boyuna bakayım amman
Ak gerdana liraları takayım amman
