Dünyada ve Türkiye’de gençlerin ölümüne sebep olan Mavi Balina, her geçen gün kurban sayısını artırıyor. Dünya genelinde 130, Türkiye’de bir ve Almanya’da bir Türk asıllı gencin intiharına sebep olan ve psikolojik bir silah olabileceği düşünülen bu yazılım için bakanlık harekete geçti. Siber Güvenlik Uzmanı olan Osman Doğan oyunla ilgili aileleri uyardı.
Mavi Balina gündem olmaya devam ediyor. Bugüne kadar pek çok genci intihara sürüklediği gerekçesiyle hakkında soruşturma açılan oyun nedense yok edilemiyor. Mavi Balina’nın psikolojik bir silah olduğu ve resmi bir internet adresinin olmadığı gibi yasal satışının da bulunmadığı biliniyor. Rusya menşeili sayfanın erişimleri kötü amaçlı kişiler tarafından sağlanıyor. Siber Güvenlik Uzmanı olan Osman Doğan ise aileleri uyarıyor: Black Mirror (Kara Ayna) televizyon dizisinin ‘ShutUpandDance’ (Sus ve Dans Et) adlı bölümünde de işlenip ve anlatılan bu hikayede, web kamerasından çekilen gizli görüntülerini yayınlama tehdidinde bulunan hackerlar, kurbanları örgüt adına suç ve cinayet işlemeye zorluyordu. Bugün yaşadığımız senaryo ise dizide işlenenden daha vahim. İşte Mavi Balina ile ilgili bilmeniz gereken gerçekler…
MAVİ BALİNA BİR OYUN DEĞİLDİR
Mavi Balina bir oyun mudur?
Asla bir oyun değil. Mavi Balina, Rusya menşeili, 50 aşamalı bir senaryo olarak karşımıza çıkıyor. Hükümetlerin, devletlerin veya ilgili kurumların bir sunucuyu kapatması Mavi Balina’yı durduramıyor. Çünkü bunun merkezi yapısı yok. 50 aşamalı senaryoyu maalesef uyguluyorlar. Çocuklarımızın neden bunlardan medet umduğu, kendilerini kanıtlamaya çalıştığına odaklanmalıyız.
Erişim nasıl sağlanıyor?
Senaryoya erişimde kişi ‘Ben bu oyunu oynamak istiyorum’ diye Mavi Balina hashtag’i gönderilmesiyle başlıyor. Karşı taraftan ilgili kişi veya kişiler bu işe yönlendirilmiş olanlarla irtibata geçiyor. Hashtag sahibine fotoğraflar ve görevler gönderiyor. Belirli saatlerde izlenmesi için korku içerikli filmler gönderiyor. Yaptığı bu aktiviteleri fotoğraf çekerek sosyal medyadan kendilerine iletilmesini sağlıyorlar.
Mavi Balina’ya oyun yerine ne diyeceğiz?
Bu senaryoyu çıkaran kişinin kurbanlarına verdiği tanım, biyolojik atıktır. Bugüne kadar 130 kişinin intihar ettiği, Türkiye’den bir kişinin, Almanya’dan da bir Türk’ün intihar ettiğini biliyoruz. Bunlar resmi rakamlar. Evde dört duvar arasında bilgisayar önündeki çocuğunuzun sanal ortamda ne yaptığını bilmeniz çok zor. İçeride kiminle yazışıyor bilmiyorsunuz.
Hedef kitlesi kimler?
Hedef kitleyi istekleri yerine getirecek bireylerden seçiliyor. Kendini kanıtlamak isteyen çocuklar, koluna bıçakla balina kazıyıp fotoğrafını gönderiyor. Vücuduna eziyet etmesi, gece kalkıp korku filmleri izlemesiyle bilinçaltına yönlendirme yapılıyor. Buna uyacak gençler, kişiler seçiliyor.
Erişim sağlayan ülkeler özellikle seçilen ülkeler mi?
Ülke bazında hedef yok. Çünkü sosyal medyada, hangi ülkeden olduğunuzu belirleme gibi bir özellik yok. Bugün o ekibin kurucularının tamamı içeri atılsa bu liste elimizde olduğu için yarın başkaları çıkacak ve uygulayacak. Bir de linklerin merkezi yapısı yok. Ama link ‘vk.com’ dediğimiz Rusya’nın Facebook’u olan siteden yayılıyor. Türkiye’de site ile ilgili erişimler engellendi. Ancak burası sadece bu işin merkezi olmadığı ve burayı Türkiye’den kullanan kişiler olduğu için mecburen tekrar açıldı. Çünkü ‘vk’ Rusya’nın sosyal medyası.
Talimatların 50 parkur olmasının sebebi nedir?
Psikolojik bir çalışma olabilir. Gençlerin psikolojik bir eşik değeri olabilir. Belirli bir şeye odaklandığı ve yerine getirmek için belirlenmiş bir rakam diyebiliriz.
Son bölümde neler oluyor?
Kana yavaş yavaş verilen ilaç gibi düşünün. Merak gençlerin en çok ilgisini çeken şey. Bu oyun da tamamen merak duygusu güdüyor. Yani kendini kanıtlamaya çalışma hissiyatı. Gençlerimize kendilerini kanıtlayacak, ifade edecek bir platform sunmadık. Bu boşluğu sosyal medya aracılığıyla tamamlıyorlar.
Bu bir siber saldırı mı?
Siber saldırı dijital ortamda dijital sistemlere yapılan ataklarla olur. 50 maddelik bir listeyi bugün kağıda çıktı alıp kapı kapı da dağıtsalar bunun hiçbir farkı olmayacak. Bu insan seyretmeye yönelik bir savaşta olabilir, Rusya’nın yaptığı bir deneyin parçası da olabilir. Bu o kişinin şizofrenlik bir vaka olup kendisinin tasarladığı bir olay da olabilir. Kısacası her şey olabilir.
Türkiye nasıl bir tehditle karşı karşıya?
Dijital ortamda aldığımız önlemler beyaz kağıda beyaz kalemle çizilmiş çember gibidir. Güvenlik çemberinin içinde misiniz, dışında mısınız bilemezsiniz. Ülke olarak çocuklarımıza teknolojiyi öğretmemiz gerekiyor. Çizgi film izletmektense çizgi film yapmayı öğrenebilecek ortamı hazırlamamız gerekiyor. Yoksa bizim dolduramadığımız bu ortama birileri doldurmaya aday. Bu terör örgütü olur, mafya olur.
Çocukların önlerine koyduğumuz bilgisayarı bir devlet politikası olarak görmemiz gerekiyor.Özel sektör yatırım yapmalı, aileler takibi elden bırakmamalı.
ÇOCUKLARI ARTIK BİZ DEĞİL, DİJİTAL ALEMDE GÖRÜŞTÜĞÜ KİŞİLER BÜYÜTÜYOR
Sosyal medyada #bluewhale yazınca koruma kalkanı çıkıyor. Bununla ilgili alınan tedbiri ne kadar geçerli buluyorsunuz?
Bunlar yeterli değil. Tamamı reklam içeriklidir. Oradaki takipçi sayısını arttırmak için yaptıkları bir hashtag hilesidir. Bunlar bir önlem değildir ve bu tarz durumlar ailede, evde, devlet politikasıyla, okullarda çözülmelidir. Çocuklarımızla konuşmamaya başladık. Hepimizin elinde telefon, mekanlar ve insanlar yaklaştıkça birbirimizden uzaklaşıyoruz. Telefon yüzünden artık çocuğunuzu siz büyütmüyorsunuz. Çocuğunuz dijital ortamda kiminle muhatap ise o büyütüyor. Oyun psikolojik silah olabilir. Ama temeli çok basit, siz de oturup 50 tane madde yazıp şunu yap bunu yap diye komutlar verip insanları yönlendirebilirsiniz. Önemli olan bizim kaynağı kurutmamız.
Mavi Balina isminin sebebi sizce ne olabilir?
Balinaların karaya vurma ve intihar vakası var. Bulunduğu ortamı sevmediğinde veya kendilerini kötü hissettiğinde karaya vurup intihar ediyorlar. Bu oyunun da son noktasıdır. Mavi Balina’yı oradaki kurbanlara benzetiyor. 50’nci ve son madde de bu aslında. Kendinizi yüksek bir yerden atın, intihar edin.
Bu kabustan kurtulmak mümkün mü?
Eğer bu oyuna başlamışlarsa ve belirli bir aşama kat etmişlerse oyunu tamamlamak için uğraşıyorlardır. Gönderilen bir linkle hashtag yazıyorsunuz ‘Mavi Balina oynamak istiyorum’ diyorsunuz birileri size ulaşıyor size görevler veriyor. Görevler verirken size bir link gönderiyor ve buradaki videoyu izletiyor. Buradaki uygulamayı indir… Bunu yaptıktan sonra bilgisayarındaki kişisel verileri elde ediyorlar. Bununla tehdit ediyorlar. Bu durumda olan çocuklar varsa emniyete, emniyetin siber suçlarla ilgili birimine veya BTK’ya doğrudan ulaşabilirler. Normal bir polisi bile arasalar yardımcı olabilirler. Tehditlerden korkmasınlar..
